بخش خاورمیانه سایت مجله فوربس فهرستی از ۱۰۰ شرکت برتر خاورمیانه منتشر کرده است، فهرستی که برای اکثر ایرانی‌ها حسرت‌برانگیز است اما بر این گزارش نقدهایی هم وارد است.

نشریه فوربس، ۱۰۰ شرکت بزرگ خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ را معرفی کرد. این در حالی است که در میان یک‌صد غول‌ مالی و صنعتی خاورمیانه، نامی از شرکت‌های ایرانی دیده نمی‌شود و آرامکو عربستان، سابیک عربستان و بانک ملی قطر در صدر این فهرست قرار دارند.

نشریه فوربس اینگونه تحلیل کرده‌است که در شرایطی که اقتصاد جهانی تورم بی‌سابقه‌ای را تجربه می‌کند و جنگ روسیه و اوکراین نیز به تلاطم و ناآرامی‌ها در اقتصاد بین‌المللی دامن زده‌است، شرکت‌های برتر خاورمیانه در فهرست این نشریه معروف، عملکرد بهتری داشته‌اند. بر اساس اعلام فوربس، ۱۰۰ شرکت برتر خاورمیانه، توانسته‌اند طی سال ۲۰۲۱ میلادی، ۲۰۱.۷ میلیارد دلار درآمد خالص کسب کنند که در مقایسه با درآمد خالص ۹۱ میلیارد دلاری شرکت‌های این منطقه از جهان در سال ۲۰۲۰، افزایشی معادل ۱۲۱ درصد را نشان می‌دهد.


به این ترتیب، اقتصاد کشورهای حوزه خلیج‌فارس به لطف افزایش قیمت جهانی نفت نسبت به سایر کشورهای جهان، روند ترمیم را به سرعت طی کرده‌است (در متن اصلی این ادعا وجود ندارد). در فهرست ۱۰۰ شرکت برتر خاورمیانه، عربستان سعودی با ۳۳ شرکت و پس از آن امارات متحده عربی با ۲۵ شرکت، جزو کشورهای برتر قرار دارند. قطر با ۱۶ و کویت با ۸ شرکت برتر، عملکرد بهتری از دیگر کشورهای این منطقه داشته‌اند.


بزرگترین غول نفت و گاز جهان، آرامکو عربستان، با ۴۰۰.۵ میلیارد دلار فروش و ارزش بازار ۲.۳ تریلیون دلار در صدر فهرست ۱۰۰ شرکت بزرگ خاورمیانه قرار دارد و سابیک و گروه  QNB قطر(بانک ملی قطر) در رده‌های بعدی قرار دارند. در فهرست فوربس، بخش بانکداری و خدمات مالی با ۴۲ شرکت، بیشترین نمایندگی را دارد. شرکت‌های فعال در بخش انرژی، صنایع و پتروشیمی در این فهرست نیز بیش از ۶۵ درصد از کل درآمد خالص ۱۰۰ شرکت برتر فوربس را تشکیل می‌دهند.


همچنین فهرست امسال پذیرای ۲۴ تازه‌وارد است. از جمله اداره برق و آب دبی، هولدینگ آلفا دابی، شرکت Fertiglobe  که بزرگترین صادرکننده کود نیتروژن در جهان است و دفتر آن در ابوظبی امارات مستقر است، شرکت نفت و گاز ADNOC Drilling  در ابوظبی امارات، شرکت توسعه‌دهنده نیروگاه‌های برق و آب‌شیرین‌کن ACWA Power در ریاض عربستان، شرکت AD Ports از ابوظبی امارات که در زمینه لجستیک فعال است، و شرکت Nahdi Medical که در جده عربستان مستقر و بزرگترین داروخانه زنجیره‌ای خرده‌فروشی محصولات دارویی و بهداشتی در این کشور است.

نقدها و حرفها

1- هر چند عنوان گزارش، صد شرکت برتر خاورمیانه است ولی در بخش روش جمع آوری اطلاعات به وضوح گفته شده که این گزارش از صورتهای مالی حسابرسی شده شرکتهای بورسی دنیای عرب استخراج شده است که نماینده بخشی از خاورمیانه است و نه تمام آن. بنابراین، بهتر بود عنوان گزارش صد شرکت برتر دنیای عرب میشد نه خاورمیانه.

2- علاوه بر مشکل فوق، اگر فوربس به صورتهای مالی حسابرسی شده شرکتهای فوق اعتماد دارد بایستی اطلاعات سایر شرکتهای خاورمیانه از جمله شرکتهای ایرانی را هم بررسی می نمود، مگر اینکه گفته شود فقط شرکتهای دنیای عرب،  تقاضای شرکت در رتبه بندی داده اند و چون شرکتهای ایرانی برای این کار تقاضا نداده اند یا فاقد صورتهای مالی حسابرسی شده به زبان انگلیسی بوده اند، فوربز آنها را در ارزیابی خود لحاظ ننموده است.

3- سومین نقد ما بر گزارش فوربس: عامل مهمی که در ارزیابی این مجله لحاظ نشده، مساله اعمال تحدید و تحریم های آمریکا و کشورهای اروپایی بر برخی از کشورهای خاورمیانه  و مشخصا ایران است. یعنی اصولا شرایط اقتصادی برخی ازکشورهای خاورمیانه بدلیل مسائل کلان، قابل مقایسه با کشورهای همپیمان کشورهای غربی نبوده است. به بهانه های مختلف در سالهای کذشته برخی از اقتصادهای خاور میانه را محدود کرده اند مثل فروش نفت عراق در سالیان گذشته و حمله آمریکا به عراق و افغانستان.

4- سخنی با دولت: تیغ دو لبه تحریم، از سویی بهانه ای برای دولتمردان ادوار مختلف بوده و از سوی دیگر،  عملکرد اقتصاد ایران را بشدت تحت تاثیر قرار داده است.  فراموش نکنیم که به لطف برخی از بی تدبیری ها، جنگ قدرت جناح های داخلی و نفوذ کاسبان تحریم، کشور ما همواره از سال 1359 تحت تحریم بوده است. فقط دو سال پس از برجام، اقتصاد ایران توانسته فارغ از جنگ و تحریم، اندکی نفس بکشد. بعلاوه در گزارش گفته شده که بخش بانکداری و خدمات مالی  مالی با ۴۲ شرکت، بیشترین نمایندگی را دارد و به نظر ما ریشه عدم توفیق این بخش از اقتصاد ما بخصوص در سالیان اخیر، عدم پیوستن ایران به اف ای تی اف (FATF) بوده که بهانه ای شده برای عدم گسترش روابط اقتصادی ما با دنیا. متاسفانه دولت سیزدهم که از حمایت کامل حاکمیت و سایر قوای کشور برخوردار است، بدلایل نامعلومی از حل این مساله طفره می رود. آنهم در شرایطی که این مساله حیاتی و مهم، بایستی در کوتاه ترین زمان ممکن حل و فصل شود. 

5- سخنی با شرکتهای ایرانی: بالاغیرتا کدام شرکت از صد شرکت برتر ایرانی به انتخاب سازمان مدیریت صنعتی را سراغ دارید که صورتهای مالی خود را به صورت عام به زبان انگلیسی  منتشر کرده باشد؟ از مقایسه صورتهای مالی شرکتهای ایرانی با استانداردهای گزارشگری مالی (IFRS) می گذریم که داستان دیگری است. شاید هم هست و ما بیخبریم، والله اعلم.

1+5- در متن ترجمه ادعا شده است: " اقتصاد کشورهای حوزه خلیج‌فارس به لطف افزایش قیمت جهانی نفت نسبت به سایر کشورهای جهان، روند ترمیم را به سرعت طی کرده‌است" در متن اصلی این ادعا وجود ندارد. بیایید امانتدار باشیم یا شفاف بگوییم این برداشت ماست نه مجله فوربز. همچنین برخی توضیحات درباره برخی شرکتها در متن اصلی نیست.

منبع ترجمه متن اینجا تقدیم شماست. لطفا در صورت علاقه به مطالعه متن به زبان اصلی، این لینک را ببینید.

پیشاپیش از اینکه ما را از اظهارنطرات حرفه ای خود بهره مند می سازید، سپاسگزاریم.

ارسال نظرهای شما :

نظری ثبت نشده است.