اخبار حاکی از قیمت گذاری سهام دو باشگاه فوتبال استقلال و پرسپولیس و رفع موانع برای ورود آنها به بازار سرمایه است. اما باید دید آیا به این ترتیب خصوصی سازی واقعی و تحول در نحوه مدیریت این باشگاهها اتفاق خواهد افتاد؟
دلایل و روند واگذاری سهام سرخابی ها
جزئیات عرضه سهام دو باشگاه استقلال و پرسپولیس و نحوه ارزش گذاری این دو باشگاه درتاریخ اول اسفند ماه امسال در یک نشست تخصصی با حضور مسئولان مربوط برگزار شده بود. دلایل و خلاصه روند واگذاری به گفته رییس سازمان خصوصی سازی به شرح زیر است.
بعد از حذف دو باشگاه از AFC مسیر خصوصی‌سازی آنها سرعت گرفت. برای خصوصی سازی براساس اصل ۴۴ قانون اساسی، این باشگاهها درهیئت واگذاری سازمان خصوصی سازی ارزش گذاری شده و سپس درسازمان بورس، ثبت و صورت‌های مالی آنها نیز در سامانه کدال منتشر شد. مرحله بعد این بوده که این باشگاهها به عنوان دو شرکت در بازار پایه فرابورس درج نماد و عرضه بشوند.
حسین قربانزاده با بیان اهمیت بازار سرمایه و تاکید بر اینکه این کار با افزایش سرمایه از محل صرف سهام صورت می پذیرد، افزود: باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس قابل مقایسه با هیچ شرکتی در بورس و بازار سهام نیستند و عمده ارزش آنها به ارزش برند و دارایی نامشهود برمی‌گردد. وی ادامه داد: قرار بر عرضه بلوک مدیریتی این باشگاهها به شرکت‌هایی است که صلاحیت حاکمیت شرکتی این باشگاهها را دارند تا از این طریق خاطر هواداران و سهامداران این باشگاهها آسوده‌تر شود.
جزئیات ارزش گذاری باشگاه استقلال
جمشیدی فر- کارشناس ارزش‌گذار باشگاه استقلال درمورد روند ارزشگذاری این باشگاه توضیح می دهد: عدد فعلی، عدد مصوب هیات عالی واگذاری بوده و ارزیابی سهام با مقاصد ارائه به سازمان خصوصی‌سازی است. وی در مورد ارزیابی قیمت باشگاه استقلال عنوان کرد: ارزش برند استقلال ۱۷۸۰ میلیارد تومان و املاک و مستغلات ۱۴۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
جزئیات ارزش گذاری باشگاه پرسپولیس
رنجبر- ارزش‌گذار پرسپولیس نیز با تاکید بر اینکه مبنای ارزشگذاری بر اساس آیین نامه اجرایی شیوه قیمت‌گذاری بنگاه‌ها و با استفاده از تخصص کارشناسان رسمی دادگستری بوده است، اظهار کرد: ارزش برند پرسپولیس ۱۹۸۴ میلیارد تومان و دارایی‌های ثابت آن ۱۱۰۰ میلیارد تومان ، رزش روز کل دارایی های شرکت ۳۲۰۰ میلیارد تومان و بدهی‌ها ۳۳۰ میلیارد تومان بوده است. بر همین اساس قیمت پایه سهام ۳۲۱۰ میلیارد تومان است.
چالشهای واگذاری سرخابی ها
به گفته رئیس سازمان خصوصی سازی این اولین‌بار است که یک باشگاه فوتبال دارد به این شکل ارزشگذاری میشود. کارشناس رسمی دادگستری باید برود دارایی‌های باشگاهها را ببیند، دارایی‌های ثابتی که دارند؛ بدهی هم دارند، بخشی از صورت‌های مالی در ترازنامه دارایی‌هاست و بخشی از آن هم بدهی‌هاست و برآیند آنها بعلاوه ارزش دارایی نامشهود آنها که برندشان است و خود برند، معیارهایی دارد که ارزشگذاری برند بر اساس معیارهایی انجام میشود، جمع این‌ها میشود آن ارزش کل باشگاه استقلال و پرسپولیس. کارشناسان دادگستری که یک تیم بین ۵ تا ۷ نفر در حوزه های مختلف وسایل نقلیه، برند و ... هستند، در جلسات متعددی ارزشگذاری را انجام دادند.
اینکار سه بار در سالیان گذشته انجام شده، یکبار در سال ١٣٩٤، یکبار در سال ١٣٩٨ و یکبار در سال ١٣٩٩ و این‌بار در سال ۱۴۰۰ رفته و مصوب شده است، چون دو بار اخیر به تصویب هیات واگذاری نرسیده بود، ولی این‌بار آمد و به تصویب هیات واگذاری رسید. وی همچنین افزود: ما این مدل را انتخاب کردیم تا پول در باشگاه بماند و یک ریال به خزانه دولت نرود.
هر چند به گفته کارشناسان ارزیاب، سهام سرخابی ها به دلیل زیان‌دهی، امکان ارزیابی طبق ضوابط سودآوری را نداشته و مبنا NAV ( ارزش روز خالص داراییها) بوده است، اما ماجرا به همین سادگی ها هم نیست و همین فرآیند ارزشگذاری، هم انتقاداتی را در پی داشته است. چراغ نخست اعتراضات را هواداران دو تیم با گران تر بودن پرسپولیس نسبت به استقلال روشن کردند و پرسیدند که چرا پرسپولیس ۱۴ درصد از استقلال گران تر است؟
قربان زاده به سایر چالشها از جمله فشار برای عدم انتشار صورت‌های مالی دو باشگاه نیز اشاره کرده و می گوید: حالا دیگر راه برگشتی وجود ندارد. باشگاهها دیگر محتوم به بهره‌وری و کارآیی هستند. هدف کار ما بهبود کیفیت مدیریت این دو باشگاه است.
مدیرعامل فرابورس نیز در این باره گفت: می‌خواهیم سنگ بنای عرضه سهام استقلال و پرسپولیس، شفافیت دو باشگاه باشد. در بازار پایه از لحاظ قانونی هیچ شروطی نیاز نیست، اما ما حامی شفافیت این دو باشگاه هستیم و بر همین اساس نامهای به حالت توصیه‌ای تنظیم و به باشگاهها اعلام کردیم. هدف، حمایت از انجام اصلاحات بنیادین در راهبری، ارتقای شفافیت و بهبود حاکمیت شرکتی باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال (است) و با توجه به وظایف قانونی در خصوص حفاظت از سرمایه آحاد سرمایه‌گذاران (صورت پذیرفته است). میثم فدایی افزود: در این میان تعهداتی سازمان بورس (از این باشگاهها) هم گرفته که یکی اجرای حاکمیت شرکتی است و دیگری تقبل بدهی‌هایی که قبل از عرضه مبدا ایجاد و رقم آن مشخص است.
درج نماد سرخابی‌ها با همان نام در فرابورس
باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس با نمادهای "استقلال" و "پرسپولیس" در تابلوی پایه شرکت فرابورس درج شده اند. البته فرایند انتخاب نام نماد نیز به این ترتیب است که شرکتی که قصد حضور در بورس برای اولین بار را دارد با توجه به مقررات نامگذاری، چندین پیشنهاد به سازمان بورس ارائه می‌کند و سازمان بورس با طبقه بندی شرکت مذکور در گروه بورسی مشخص، به ابتدای اسم پیشنهادی، یک حرف از حروف الفبا را اضافه می‌کند که شناسه آن نماد برای سهامداران خواهد بود. اما چون نوع فعالیت این دو باشگاه خاص و منحصر به فرد است با همان نامهای خود در بازار سرمایه ثبت خواهند شد.
زمان عرضه اولیه
عرضه سهام سرخابی‌ها در فرابورس از ۱۵ اسفندماه همزمان با سوم شعبان در ایام اعیاد شعبانیه برنامه ریزی شده است. به گفته رئیس سازمان خصوصی سازی، روز ۱۵ اسفند ۱۰ درصد از سهام این دو باشگاه به مردم واگذار میشود. این ۱۰ درصد معادل ۵۰ درصد سرمایه ثبتی پرسپولیس و استقلال است. سرمایه ثبتی باشگاه استقلال 719 میلیارد تومان و سرمایه ثبتی پرسپولیس 701 میلیارد تومان است که 50 درصد این سرمایه حدود 350 میلیارد تومان است که در قالب صرف سهام به مردم ارائه میشود. وی گفت: البته این رقم مربوط به سرمایه ثبت شده در اساسنامه این دو شرکت است که بعد از آن مردم از طریق مشارکت در صرف سهام می‌توانند سهامدار دو باشگاه شوند.
قابلیت معامله سهام
پیشنهاد فعلی عرضه ۱۰ درصد از سهام در سال جاری است. سپس نماد به اداره ثبت شرکت‌ها می‌رود. نماد دو باشگاه از پانزدهم تا سی‌ام فروردین سال بعد باز شده و امکان خرید و فروش فراهم خواهد شد. به گفته رئیس سازمان خصوصی سازی، سهام پرسپولیس و استقلال سهامی نیست که فردایش بفروشند و سودی کسب کنند. صف فروشی هم ایجاد نخواهد شد مگر اینکه اندک و سپس به تدریج قیمت افزایش پیدا می‌کند. دولت اینجا باید بار دیگر سهامش را عرضه کند تا هم قیمت را تعدیل کند و هم مالکیتش را از صد درصد به زیر ۵۰ درصد برساند. بلوکی هم خواهیم داشت تا به کسانی که برای باشگاه بازی کرده یا عضو کادر فنی بوده‌اند، واگذار شود.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی همچنین گفت: اگر باشگاه تشخیص دهد کسی که تعصب و وفاداری‌اش را ثابت کرده باشد، او بلوک هواداری میشود و می‌تواند عرضه پنج درصد هواداری را بگیرد. زمانی که دولت هر شرکتی را واگذار کند موظف است پنج درصد را به کارکنان آن شرکت بدهد. باید تا مرداد ماه طبق درخواست و ایرادهای AFCتأثیر یک شخص حقیقی و حقوقی یک نفر در باشگاه نسبت به باشگاه دیگر مرتفع شود، یعنی این اتفاق بیفتد که دولت مالکیتش کم شود.
محدودیت خرید سهام
رئیس سازمان خصوصی‌سازی وی در مورد اینکه هر کس چه میزان سهام سرخابی‌ها را می‌تواند خریداری کند، گفت: البته محدودیت وجود دارد و فرابورس ایران این محدودیت را تعیین خواهد کرد، اما همه کسانی که در قالب مشارکت در افزایش سرمایه از طریق صرف سهام شرکت کنند، می‌توانند صاحب بخشی از سهام این دو باشگاه شوند و مشارکت تعداد افراد حقیقی و حقوقی تعیین می‌کند که به هر کس چه میزان از سهام برسد. به هر حال عرضه سهام به روش ثبت سفارش خرید یا بوک‌بیلدینگ خواهد بود که به همه مشارکت‌کنندگان سهام خواهد رسید.
حسین قربانزاده گفت: بخشی از سهام دو باشگاه سرخابی‌ها به هواداران اختصاص می‌یابد و پیشنهاد ما این است که فعلا در مرحله اول 5 درصد از سهام به هواداران اختصاص یابد و یک بخشی از سهام به میزان 5 درصد هم برای بازیکنان، پیشکسوتان و دست‌اندرکاران باشگاه در گذشته و حال اختصاص پیدا کند، یعنی فعلاً بخشی از سهام واگذار میشود و ترکیب سهامداری دو باشگاه طی ماه‌های آینده تا اواسط سال 1401 مشخص میشود و مدل مطلوب سهامداری و حاکمیت شرکتی و انضباط مالی در این دو شرکت برقرار خواهد شد.
هواداری یا سهامداری ؟
در کل وضعیت خصوصی سازی از طریق بازار سرمایه در حوزه های مختلف از جمله حوزه های ورزشی و فرهنگی اتفاق خوبی است که باید در هر کشوری رخ دهد. تیم های بورسی زیادی در دنیا وجود دارند که سهامشان در بازار سرمایه عرضه میشود و این اقدام در ایران باید از جایی آغاز شود. اما با توجه به وضعیت مالی دو باشگاه و حاشیه های ایجاد شده، باید بر این نکته تاکید کرد که تعریف سهام دار با هوادار فرق دارد. هواداران باید بدانند وضعیت سهامداری متفاوت است و صرفا از روی هیجان اقدام به خرید هیچ سهامی نکنند.
این مطلب، تکمیل می شود.
منابع:
1- ایسنا، مورخ اول اسفند 1400
2-نبض بورس، اول اسفند 1400
3- بورسان، مورخ 8 اسفند 1400
4- منبع: ایرنا - خبرگزاری صداوسیما، 8 اسفند 1400
5- اقتصاد نیوز، مورخ اول اسفند 1400
6- گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، چهارم اسفند 1400
بروز رسانی: اولین معامله سهام سرخابی ها در بورس- منبع: سایت جماران
سهام باشگاه استقلال تهران که در بازارپایه نارنجی فرابورس پذیرش شده ، روز دوم شهریور ماه پس از پروسه مچینگ طولانی ، سرانجام روی قیمت 405 تومانی معامله شد.
همچنین در جریان معاملات روز 9 شهریور ماه بازار سرمایه و پس از ۵ ماه از پذیره‌نویسی سرخابی‌ها، هر سهم باشگاه پرسپولیس ۳۴۵ تومان کشف قیمت شد.
ارسال نظرهای شما :