بعد از فراز و نشیبهای گوناگون، اکنون شواهدی جدی در مورد احیای برجام یا توافق هسته ای پدیدار گردیده است. درسهای برجام برای اقتصاد ایران چیست و چگونه فعالان اقتصادی بایستی از این فرصت کمال بهره برداری را بعمل آورند؟

دیباچه

حدود 15 ماه قبل از آخرین فرصت اقتصاد ایران گفتیم. اکنون فرصت توافق هسته ای یکبار دیگر در دسترس اقتصاد ایران است. حل و فصل دعوای حقوقی خرید تسلیحات نظامی با انگلستان از سال 1357 در کنار آزادسازی دو تبعه آن کشور، حمله روسیه به اکراین، افزایش قیمت جهانی گاز و نفت، جام جهانی 2022 و توافق گازی با قطر، پیوستن ایران به پیمان شانگهای و اوراسیا همگی فرصت های بی نظیری را برای اقتصاد ایران در آغاز قرن جدید  پدید آورده اند که برای بهره مندی آنها اقداماتی لازم است.

نشانه ها چه می گویند؟

بررسی برآیند اخبار یک ماه و بخصوص دو هفته اخیر حاکی از آنست که توافق هسته ای مجددا احیا خواهد شد. خبر آمادگی دولت آمریکا برای اتخاذ تصمیم های سخت و ناسازگاری مخالفان سنتی برجام و توئیت طرف روسی بعنوان مخالف جدید و اعلام شده توافق هسته ای، همگی حاکی از احیای این توافق طی روزها یا هفته های آتی و خبری است که میلیونها ایرانی انتظار اعلام آن را می کشند. برداشته شدن تحریمها حتما به گشایش های اقتصادی ، جذب سرمایه گذاری و بهبود معیشت مردم منجر خواهد شد.  اما دولت برای پایدارسازی اقتصاد ایران در دوران پسا توافق چه باید بکند؟

اقدامات کوتاه مدت دولت

پیشنهاد ما به دولت به عنوان نماینده حاکمیت اینست که در اسرع وقت مسائل زیر را حل و فصل کند:

  1. بسترسازی در پنج حوزه مهم از جمله مدیریت ارز برای بهره گیری حداکثری اقتصاد ایران از احیای برجام، بخصوص اصلاح سیستم بانکی، پیوستن ایران به FATF  و نیز گسترش روابط اقتصادی با کشورها و بانکهای کشورهای همسایه و منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا (MENASA
  2. اجرای عملیاتی دو توافق مهم در زمینه گاز یعنی سوآپ  با کشورهای آذربایجان، ترکمنستان و همکاریهای گازی با قطر
  3. تنش زدایی با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و تعمیق روابط با کشورهای ارمنستان و گرجستان در زمینه صنعت خودرو و سایر کشورهای عضو اوراسیا در زمینه همکاریهای مشترک اقتصادی
  4. درخواست فوری توقف طرح صیانت فضای مجازی بخصوص با توجه به نامگذاری سال 1401 توسط مقام رهبری برای حمایت از شرکتهای دانش بنیان و در صورت لزوم، اخذ حکم حکومتی برای توقف این طرح
  5. تسهیل سرمایه گذاری خارجی بخصوص در قالب ثبت شرکتهای مشترک یا جوینت ونچر با کشورهای هدف بخصوص همسایگان و کشورهای منطقه MENASA برای پایدارسازی اقتصاد ایران در میان مدت و رسیدن به رشد اقتصادی فراگیر

اقدامات میان مدت پیشنهادی به دولت

پیشنهاد ما به دولت برای سه سال بعد تا انتخابات 1404 خورشیدی این موارد هستند:

  1. تثبیت نرخ ارز در محدوده کمتر از 25 هزار تومان برای هر دلار آمریکا در وهله اول و اجازه تعدیل نرخ ارز بر اساس رشد نقدینگی و تورم پس از آن و نیز جلوگیری از ارز پاشی و حرکات پوپولیستی با توجه به پیشینه برخی از اعضای کابینه در دولتهای قبلی.
  2. رانت زدایی ازاقتصاد ایران در حوزه صنایع بزرگ و استراتژیک مثل نفت، گاز، پتروشیمی، خودروسازی، سیستم بانکی و نیز منابع انسانی دولت و سازمانهای حاکمیتی
  3. اجرای دولت الکترونیک، قانون رفع موانع تولید و اجرای اصل 44 قانون اساسی برای خصوصی سازی واقعی و بهره مندی اقتصاد ایران وعموم شرکتهای کوچک، متوسط و بزرگ از منافع آنها

دولتمردان بایستی به تغییر شرایط ژئوپولوتیک و چرخه های تجاری توجه ویژه ای داشته و استراتژی اقتصاد کلان را متناسبا بروزرسانی نمایند بخصوص که سقوط قیمت گاز با پایان فصل زمستان در اروپا و حل و فصل احتمالی بحران اکراین و کاهش شدید قیمت نفت تا پیش از پایان سال میلادی مورد انتظار است. بخش عمده پیشنهادهای فوق، حتی در صورت کارشکنی سایر طرفهای ذینفع سیاسی نیزمعتبر می باشند. 

اقدامات پیشنهادی برای فعالان اقتصادی

پیشنهاد های ما به فعالان اقتصادی از این قرارند:

  1. بروزرسانی و اصلاح سیستمهای مالی بخصوص سیستم بهای تمام شده و نحوه قیمت گذاری کالا و خدمات ارائه شده واحدهای اقتصادی
  2. شفاف سازی فعالیتها و فرآیندهای انجام کار بخصوص وضعیت مالیاتی کسب و کار شرکتها و سهامدارن عمده یا صاحبان سهام آنها به منظور بهره مندی از معافیت های قانونی و ایجاد یا تقویت سپر مالیاتی
  3. سناریو نویسی و تدوین بودجه انعطاف پذیرسالانه بخصوص برای مدیریت نقدینگی و سود وزیان و کنترل ارقام واقعی به همراه شاخصهای کلیدی عملکرد (KPI) با بودجه تدوین شده و اصلاح آن درصورت لزوم در فواصل مشخص
  4. مدیریت زنجیره تامین، گسترش و توسعه کسب و کار با اولویت کشورهای همسایه و منطقه MENASA ویا کشورهای هدف بر حسب نوع صنعت
  5. ثبت شرکتهای مشترک با شرکتهای همکار از کشورهای هدف و نیز شرکتهای کوچک تا متوسط (SMEاروپایی.

با توجه به آمار متوسط سرمایه گذاری خارجی به میزان نیم میلیارد دلار برای هر پروژه طی ده ماهه اول سال 1400 فرصت تجاری خوبی را برای همکاری بخشهای متنوعی از اقتصاد ایران با این شرکتها متصورهستیم.

منابع: سایت های خبری زیر

  • اقتصاد نیوز
  • خبرآنلاین
  • دنیای اقتصاد
  • راه امروز
  • دارایان
  • اکونومیست فارسی
  • هفته نامه تجارت فردا

خواهشمند است ما را از نظرات ارزشمند خود آگاه فرمایید.

با سپاس

بروزرسانی 1: مورخ 18 بهمن 1401

واشنگتن فری‌بیکن نزدیک به نومحافظه‌کاران آمریکا در گزارشی نوشت که شخصیت‌های بانفوذ آمریکایی در تلاش برای حمایت از ائتلافی از فعالان- متشکل از فعالان ترقی‌خواه با حمایت مالی «جورج سوروس» سرمایه‌گذار و میلیاردر یهودی، «چارلز کوک» میلیاردر و کارآفرین آمریکایی و صندوق برادران راکفلر - برای لابی‌گری و تلاش برای احیای برجام هستند. متن کامل از سایت دنیای اقتصاد را اینجا بخوانید.

پی نوشت: 30 بهمن 1401 به نظر می رسد دیگر امیدی به احیای برجام نیست!

ارسال نظرهای شما :

نظری ثبت نشده است.